Επειτα από ένα Πάσχα πολλών διαμαρτυριών και γκρίνιας -επειδή δεν καταβλήθηκαν προ εορτών οι συντάξεις και με την επιταγή ακρίβειας να έχει καταργηθεί από τα περασμένα Χριστούγεννα-, ο Κυριάκος Μητσοτάκης,
σε μια εμφανή προσπάθεια να αντιστρέψει τη ραγδαία καθοδική τροχιά των ποσοστών της Νέας Δημοκρατίας, ανακοίνωσε παροχές…. προσεχώς. Θα υπάρξει και «ουρά» τον Σεπτέμβριο. Τι παροχές όμως; Και από πού; Κι όταν μάλιστα πριν από λίγες εβδομάδες, λίγο πριν από τον ανασχηματισμό, ο ίδιος, ανακοινώνοντας τα μέτρα για τους ένστολους, διαβεβαίωνε ότι τα πρόσθετα δημοσιονομικά περιθώρια εξαντλήθηκαν και βλέπουμε από Σεπτέμβρη στη ΔΕΘ… Υπενθυμίζεται ότι έχει τεθεί «κόφτης» στην ετήσια αύξηση δαπανών 3%-3,5% από την Κομισιόν. Αλλά αυτός είναι ένας όρος που, απ’ ό,τι φαίνεται, σηκώνει αρκετή κουβέντα….
Τώρα πού ξαναβρέθηκαν ξαφνικά λεφτά και επιπλέον δημοσιονομικά περιθώρια, τι ακριβώς δίνει η κυβέρνηση και σε ποιους; Βεβαίως, ό,τι παίρνει κανένας καλό είναι, υποστηρίζουν οι ακροκεντρώοι «επικριτές» των κυβερνητικών ανακοινώσεων. Εξαρτάται…
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους.
Σε ρόλο… Ιντιάνα Τζόουνς
Κυνηγώντας το Άγιο Δισκοπότηρο, στη γνωστή ταινία ο χολιγουντιανός ήρωας, αφού έχει περάσει κάμποσα εμπόδια, φτάνει μπροστά σε ένα βάραθρο που τον χωρίζει από το «αντικείμενο του πόθου» του. Και τότε πηδάει στο κενό («άλμα πίστης» το ονομάζει ο σεναριογράφος…) και ως διά μαγείας εμφανίζεται μια αόρατη σκάλα που οδηγεί στον πολυπόθητο προορισμό.
Προφανώς ο Κ. Μητσοτάκης, μετά την επιστροφή του πολύπειρου Σταν Γκρίνμπεργκ και ακολουθώντας τις συμβουλές του, αποφάσισε να θέσει για τρίτη συνεχή φορά υποψηφιότητα κυνηγώντας το δικό του «άγιο δισκοπότηρο», την τρίτη θητεία δηλαδή. Το δικό του «άλμα πίστης» είναι οι χειρουργικά στοχευμένες παροχές που, ελλείψει (προς το παρόν…) ικανού αντιπάλου, θεωρεί πως θα τον οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Στόχος, η στήριξη των αδύναμων κατά την κυβέρνηση, ενώ τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ θα ανακοινωθούν και μέτρα για τους μικρομεσαίους.
Αυτά περί προθέσεων και επιθυμιών… Όμως οι ανακοινώσεις των κυβερνητικών παροχών συνοδεύτηκαν από μια γιγαντιαία αναθεώρηση των στοιχείων της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2024 που δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Πέφτοντας έξω… 142,4% ως 206,4%
Το υπό τον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και πρώην υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη επιτελείο μπορεί να υπερηφανεύεται για τη… φοβερή μετριοπάθειά του. Έβαλε τη Βουλή και ψήφισε τον Δεκέμβριο του 2023 έναν προϋπολογισμό για το 2024 που έπεσε έξω μόλις κατά 142,4%! Διότι, σε ποσοστιαία βάση, αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της πρόβλεψης για πρωτογενές πλεόνασμα 4,7 δισ. τότε και των 11,4 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ την ημέρα της εξαγγελίας των μέτρων Μητσοτάκη για τα ενοίκια και το επίδομα του προσεχούς Νοεμβρίου. Παρομοίως τεράστια είναι η διαφορά μεταξύ του τελικού ισοζυγίου του προϋπολογισμού του 2024, που, από αρχικό έλλειμμα 2,89 δισ. ευρώ, έκλεισε με πλεόνασμα 3,18 δισ. ευρώ, ποσό που απέχει 206,4% από αυτό που είχε ψηφιστεί από τη Βουλή τον Δεκέμβριο του 2023. Τέτοια «θαύματα» προϋποθέτουν έκτακτα γεγονότα που είναι αδύνατον να προβλεφθούν συνήθως. Αλλά στην Ελλάδα των πάλαι ποτέ Greek Statistics…
Εστω όμως ότι ήταν επαρκείς οι διευκρινίσεις για την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού του 2024 που δόθηκαν από την ίδια την κυβέρνηση μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο (2024). Υπήρξε, για παράδειγμα, ένα μη προβλεπόμενο πολύ υψηλό έσοδο από την πώληση της Αττικής Οδού. Αυτό συνυπολογίστηκε, όμως τα πράγματα είναι αρκετά πιο περίπλοκα.
Και ιδού γιατί:
Το να πέφτεις έξω 142,4% σε προβλέψεις αν ασκείς οικονομική πολιτική σε μια χώρα της Ευρωζώνης των 12 είναι μάλλον ασύνηθες (πάντα πλην εκτάκτων γεγονότων). Υπάρχει βεβαίως η δικαιολογία της χρονικής απόστασης των δώδεκα μηνών. Όταν όμως η χρονιά έχει κλείσει και το οικονομικό επιτελείο έχει στα χέρια του σχεδόν όλα τα δεδομένα, πώς είναι δυνατόν:
1. Να προβλέπεις τον Δεκέμβριο του 2024, έχοντας όλα τα δεδομένα «στο τραπέζι», συμπεριλαμβανομένης της πώλησης της Αττικής Οδού, ότι το πρωτογενές πλεόνασμα κλείνει στα 8,69 δισ. ευρώ και τέσσερις μήνες μετά να ανακοινώνεις ότι τελικά έφτασε στα 11,40 δισ. ευρώ, δηλαδή 31,07% επιπλέον; Τι δεν γνώριζε το υπουργείο Οικονομικών τον Δεκέμβριο και το έμαθε τον Απρίλιο; Πώς του ξέφυγε το… μικροποσό των 3 δισ.; Λάθος στις προσθαφαιρέσεις έγινε ή «στράβωσε» το Excel;
2. Να κάνεις παρόμοιες προβλέψεις και για το τελικό ισοζύγιο (έσοδα μείον έξοδα του προϋπολογισμού); Τον Δεκέμβριο του 2024 έβγαινε θετικό 369 εκατομμύρια και σε νεκρό χρόνο ανέβηκε στα 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή κατά 118%!
Αναμένονται βεβαίως τα πλήρη στοιχεία από το υπουργείο Οικονομικών. Αλλά το τι δεν γνώριζε για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024 τον Δεκέμβριο το κυβερνητικό επιτελείο και το έμαθε τον Απρίλιο θα έχει σίγουρα ενδιαφέρον…
Εισέπραξε όρος και έδωσε μυν
Τα βασικά μέτρα που ανακοίνωσε ο Κ. Μητσοτάκης είναι δύο:
1. Ποσό 250 ευρώ θα λαμβάνουν άπαξ κάθε Νοέμβριο 1,5 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχοι, ανασφάλιστοι υπερήλικες, επιπλέον και ΑμεΑ που είναι άνω των 65 ετών. Το επίδομα αυτό θα είναι αφορολόγητο και θα ισχύσουν εισοδηματικά κριτήρια:
- Έως 14.000 ευρώ για άγαμους και με περιουσία 200.000.
- 26.000 ευρώ για έγγαμους και με περιουσία 300.000.
Ο «κόφτης» των 65 ετών αποκλείει ΑμεΑ νεότερης ηλικίας αλλά και ευάλωτους οικονομικά (άνεργους κ.λπ.), δηλαδή «στενεύει» σημαντικά τον αριθμό των δικαιούχων της επιταγής ακρίβειας που καταργήθηκε πέρυσι και επανέρχεται φέτος για άλλο target group.
2. Επίδομα ενοικίου άπαξ του έτους κάθε Νοέμβριο. Ειδικότερα, οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν ένα ενοίκιο με βάση τη φορολογική τους δήλωση, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 800 ευρώ. Για άγαμους το όριο είναι 20.000 ευρώ. Για ζευγάρι το όριο είναι 28.000 ευρώ και 4.000 ευρώ ανά παιδί. Στις μονογονεϊκές οικογένειες το εισοδηματικό όριο φτάνει τις 31.000 ευρώ, με επιπλέον 5.000 ευρώ ανά παιδί. Υπάρχει και επιδότηση φοιτητικής κατοικίας, άλλα 800 ευρώ. Με το συγκεκριμένο μέτρο ουσιαστικά επιδοτείται θεωρητικά με 8,5% ετησίως το ενοίκιο των προαναφερθέντων δικαιούχων. Βεβαίως, αναμένεται να υπάρξει διελκυστίνδα μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών για το δηλούμενο ποσό στην εφορία και πιέσεις για αναπροσαρμογή του καταβαλλόμενου ενοικίου. Το μέτρο σε καμιά περίπτωση δεν επηρεάζει θετικά την προσφορά κατοικίας, αντιθέτως μάλλον ενισχύει τις ανατιμητικές τάσεις στον χώρο των ενοικίων.
Συνολικά και τα δύο προαναφερθέντα μέτρα δεν υπερβαίνουν τα 600 εκατ. ευρώ (συν άλλα 500 εκατ. ευρώ για το ΠΔΕ). Δηλαδή η κυβέρνηση θα μοιράσει 600 εκατομμύρια ευρώ σε τμήμα των ευάλωτων όταν έχει υπερεισπράξεις από τον ΦΠΑ λόγω πληθωρισμού περί τα 11 δισ. ευρώ ετησίως σε σχέση με την περίοδο 2019-2020.
Επιπλέον, βάσει των κυβερνητικών ανακοινώσεων, η εκτόξευση του τελικού πλεονάσματος στα 3,2 δισ. και του πρωτογενούς πλεονάσματος σε υπερδιπλάσια επίπεδα των προδιαγραφών της Κομισιόν έδινε τη δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης των δαπανών με τις Βρυξέλλες. Πολλώ δε μάλλον όταν διατηρούνται μνημονιακά μέτρα, όπως η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), που αντιστοιχεί στην περικοπή σχεδόν του 70%-100% μιας σύνταξης ετησίως, πέραν της περικοπής της 13ηςκαι της 14ης. Και είναι γεγονός ότι τα υπερπλεονάσματα δεν έχουν αντίκρισμα τόσο για τους συνταξιούχους που έλαβαν μόλις 2,5% αύξηση από την 1η Ιανουαρίου του 2025 όσο βεβαίως και για τους δημόσιους υπαλλήλους αλλά και για την Υγεία, την Παιδεία και την κοινωνική μέριμνα.
Παρά τα όποια μέτρα, οι Έλληνες είναι οι φτωχότεροι στην Ευρωζώνη των 12 και οι 26οι στους 27 της Ε.Ε. από πλευράς αγοραστικής δύναμης.
Μία από τα ίδια το 2025
Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,493 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 616 εκατ. ευρώ, δηλαδή 3,8 δισ. πλέον των όσων ψηφίστηκαν πριν από τέσσερις μήνες, εμφάνισε η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους λόγω υπεραπόδοσης των εσόδων από φόρους κατά σχεδόν 600 εκατ. ευρώ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Η φοροληστεία με αιχμή τον πληθωριστικό ΦΠΑ συνεχίζεται σε οριζόντια βάση και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι προφανές ότι αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό. Είναι ενδεικτικό ότι από το 28% του ΑΕΠ, που ήταν οι φόροι το 2019, θα φτάσουν «αισίως» και θα ξεπεράσουν το 36% το 2025.
Πηγή Η ΑΥΓΗ
